evla leke fe evla ne için okunur ne demek?

Evla Leke Fe Evla: Anlamı, Kökeni ve Kullanım Alanları

Evla leke fe evla, Arapça kökenli bir ifadedir ve Kur'an-ı Kerim'de Kıyamet Suresi'nin 34. ve 35. ayetlerinde geçmektedir. Bu ifade, uyarı ve tehdit anlamı taşır ve genellikle kibirli, kendini beğenmiş ve öğüt dinlemeyen kişilere yönelik bir azarlama olarak kullanılır.

Köken ve Anlam

"Evla (أَوْلَى)" kelimesi Arapçada "daha layık, daha uygun, daha yakışır" anlamlarına gelir. "Leke (لَكَ)" kelimesi ise "sana" demektir. "Fe (فَ)" bağlacı ise "o halde, artık" gibi anlamlar katar. Dolayısıyla "Evla leke" ifadesi kabaca "Sana daha layık, sana daha yakışır" şeklinde çevrilebilir.

Ancak bu ifadenin tekrarı ("Evla leke fe evla") ve bağlamı dikkate alındığında, anlamı daha çok bir tehdit ve azarlama içerir. Tefsirlerde genellikle "Yazıklar olsun sana! Hâlinden dolayı sana yazıklar olsun!" veya "Helak olasıca, ne de kötü bir akıbet seni bekliyor!" gibi anlamlarla açıklanır.

Kur'an'daki Yeri ve Tefsirleri

Kıyamet Suresi'nin 31-35. ayetleri şöyledir:

"Fakat o (inkarcı), doğrulamadı ve namaz da kılmadı.

Aksine yalanladı ve yüz çevirdi.

Sonra da çalım satarak ailesine döndü.

Yazıklar olsun sana, yazıklar olsun!

Yine yazıklar olsun sana, yazıklar olsun!"

Bu ayetlerde, ahireti inkar eden, namaz kılmayan, yalanlayan ve ailesine böbürlenerek dönen kişilerin kötü akıbeti vurgulanmaktadır. "Evla leke fe evla" ifadesi, bu tür davranışlarda bulunanlara yönelik bir uyarı ve tehdit olarak yer almaktadır.

Farklı tefsirlerde bu ifadenin anlamı ve yorumu çeşitli şekillerde ele alınmıştır:

• Elmalılı Hamdi Yazır'ın Hak Dini Kur'an Dili tefsirinde: "Vay sana, vay! Ve sonra yine vay sana vay!" şeklinde açıklanmıştır ve bunun bir tehdit ve azarlama ifadesi olduğu belirtilmiştir.
• İbn-i Kesir'in tefsirinde: Bu ayetlerin, ahireti inkar eden ve Allah'ın emirlerine karşı gelen kişilere yönelik bir tehdit içerdiği vurgulanmıştır.
• Diğer tefsirlerde: "Evla leke fe evla" ifadesinin, kişinin yaptığı kötü amellerin karşılığını göreceği, cehenneme layık olduğu ve bu durumun ona yakışacağı anlamında kullanıldığı belirtilmiştir.

Günümüzdeki Kullanımı

"Evla leke fe evla" ifadesi günümüzde, Kur'an-ı Kerim'deki anlamı ve bağlamına uygun olarak kullanılmaktadır. Genellikle, bir kişinin yaptığı yanlış bir davranış veya söylediği kötü bir söz karşısında, o kişiyi uyarmak, azarlamak veya yaptığı işin kötü sonuçlarını hatırlatmak amacıyla kullanılır.

Örneğin, birisi kibirli bir şekilde konuştuğunda veya başkalarını küçümsediğinde, ona "Evla leke fe evla!" denilerek, bu davranışının yanlış olduğu ve kötü sonuçlar doğurabileceği hatırlatılabilir.

Ancak bu ifadenin kullanımında dikkatli olmak gerekir. Çünkü bu ifade, içerdiği tehdit ve azarlama unsurları nedeniyle, kırıcı veya incitici olabilir. Bu nedenle, kullanılacağı durum ve muhatap iyi değerlendirilmelidir.

İlgili Kavramlar

• Kibir: "Evla leke fe evla" ifadesi genellikle kibirli ve kendini beğenmiş kişilere yönelik bir uyarıdır.
• Ahiret İnancı: Bu ifade, ahireti inkar edenlerin kötü akıbetini vurgular.
• Namaz: Ayetlerde namaz kılmayanların da kötü akıbetinden bahsedilmektedir.
• Tefsir: "Evla leke fe evla" ifadesinin farklı tefsirlerdeki anlamları ve yorumları.
• Kıyamet: İfadenin geçtiği sure Kıyamet suresidir.

Sonuç

"Evla leke fe evla" ifadesi, Kur'an-ı Kerim'de yer alan ve uyarı, tehdit ve azarlama anlamları taşıyan bir ifadedir. Kibirli, kendini beğenmiş ve öğüt dinlemeyen kişilere yönelik bir ikaz olarak kullanılır. Günümüzde de benzer anlamlarda kullanılmaya devam etmektedir. Ancak bu ifadenin kullanımında dikkatli olmak ve kırıcı olmamaya özen göstermek önemlidir.